Provinciale Drentsche en Asser courant, 15 juli 1911

Naar men aan het „Hbld." meldt is Sieb Koning voornemens Zondagavond van Leeuwarden naar Groningen of naar het terrein te Vries, waar Hagens en De Schepper zijn, te vliegen.

Naar de „N. Gr. Crt." verneemt heeft het vliegcomité te Helpman besloten geen toestemming te geven tot het landen op het vliegterrein te Helpman. Het vliegkamp bij Zeijen zal dus waarschijnlijk de eer hebben Sieb Koning te zien landen.


Provinciale Drentsche en Asser courant, 15 juli 1911


  Dit artikel is gekoppeld aan de verhaallijn(en): Emile de Schepper, Hubert Hagens, Sieb Koning, Vliegveld Ubbena

  Publiek Domein, auteursrechtelijke termijn verstreken.


Nieuwe Veendammer courant, 15 juli 1911

De vliegweek te Leeuwarden.

EERSTE DAG.

Al moest het publiek, dat Woensdag in groote massa opgekomen was om van de prestaties der door het vliegcomité geëngageerde vliegers getuige te zijn, lang wachten, voor het werd bevredigd, tegen den avond luwde de wind en om twee minuten over acht zette Max Olieslagers onder groot gejuich van de honderden omstanders zich in zijn eendekker, gaf spoedig het sein tot loslaten en steeg prachtig op, beschreef een boog om het vliegterrein en daalde daar na een vlucht van vier minuten. Hij verklaarde, dat hij het koud had gehad. Ook de andere vliegers gingen de lucht in. Eerst Rene Cozic, in zijn tweedekker, deze vloog van 8.32 tot 8.35. Hem volgde Sieb Koning, de bekende schaatsrijder, die voor het eerst voor publiek vloog. In zijn tweedekker gezeten, met zijn monteur tegenover zich, steeg hij prachtig op, vloog hooger en in een wijder boog om het terrein en daalde na 7 minuten. Zijn Groninger vrienden huldigden hem met een lauwerkrans. Het publiek juichte hem geestdriftig toe. Te acht uur 45 eindelijk deed van Bussel in zijn groot model Blériot een vlucht om het terrein. Precies 9 uur daalde hij. Ook hem werd een warme ovatie gebracht.

TWEEDE DAG.

Droevig ongeluk. - Olieslagers valt in het publiek. - Eén dame doodelijk, drie zwaar gewond. Verschillende personen licht gekwetst.

De tweede vliegdag te Leeuwarden, die evenals de eerste onder zoo gunstige voorteekenen begon, eindigde droevig. Door een defect aan de machine, kon Olieslagers niet omhoog komen en kwam hij, nadat hij eenigen tijd hulpeloos over het terrein had gezweefd, in het publiek terecht. De ernstige gevolgen waren, dat één dame doodelijk werd gewond, terwijl drie anderen zwaar werden gekwetst. Verschillende omstanders liepen bovendien min of meer ernstige kwetsuren op.

't Was half vijf ongeveer, toen de hangar van Koning geopend werd en spoedig de mooie tweedekker te voorschijn werd gehaald. Zeven minuten later nam hij in zijn machine plaats en onder het spelen van 't Wien Neerlandsch bloed ging Koning met zijn monteur omhoog. Na eenige malen om het terrein te hebben heengevlogen, daalde Koning om kwart voor vijf keurig neer. Fanfares weerklonken en onder de tonen van het Wilhelmus ontving de aviateur van een jonge dame een grooten lauwerkrans.

Maar de verklaringen van Koning waren niet gunstig, 't Was werken daarboven, zei hij. Tien meter naar beneden geslagen... en dan de luchtstroom, die van beneden opkwam, kortom, 't was een tour de force geweest.

Den eersten tijd dacht er dan ook niemand der aviateurs aan, omhoog te gaan. Eerst om 7.20 maakte van Bussel zich daartoe gereed. Hij steeg op en bleef tot 7.23 in de lucht.

Toen kwam de beurt aan

Max Olieslagers.

Hij neemt in het toestel plaats, de machine wordt aangezet, de motor begint te snorren en de mecaniciens laten de machine los. Deze huppelt een 20 à 25 meter over het terrein, zij verheft zich een weinig, maar terwijl zij omhoog stijgt, valt het roer. De aviateur is nu de macht over zijn toestel kwijt en terwijl dat moer en meer omhoog gaat, nadert het 't publiek, dat zich aan de linkerzijde van het terrein bevindt. En daar, vlak voor de tribune,

duikelt de machine neer.

De vreeselijke verwarring, die daar op oogenblik ontstond, valt niet te beschrijven. Juist de plaats voor de tribune was de beste en wel een tweehonderd menschen bevonden zich daar. 't Was een sauve qui peut om aan het gevaar van verpletterd te worden, te ontkomen. Men snelde alle richtingen heen, zonder op zijn omstanders te letten.

In de onbeschrijfelijke verwarring, die er op dit oogenblik heerschte, dacht men er niet aan of er ook menschen door de vallende machine getroffen konden worden.

Dit bleek echter maar al te waar, want toen men na het eerste oogenblik van schrik naar de plaats des onheils toesnelde, bood het tooneel daar een allerdroevigsten aanblik. De machine lag daar te pletter en onder en bij de overblijfselen lagen

verschillende gewonden

hulpeloos neer. Oogenblikkelijk schoot men te hulp en haalde men de gekwetsten te voorschijn, 't Bleek toen dat vier vrouwen zwaar gewond waren, van wie een doodelijk, terwijl verschillende andere omstanders lichte kwetsuren opgeloopen hadden.

Op het terrein waren spoedig twee geneesheeren aanwezig, de heeren dr. Uffrie en dr. Tromp van Leeuwarden, die de eerste geneeskundige hulp verleenden. Daarna werden de patiënten per auto naar het ziekenhuis vervoerd. 't Bleek toen dat de volgende personen gekwetst waren:
Mevr. Winkel geb. Groothuis, te Bezoyen (N.B.) kreeg een schedelbreuk.
Mevrouw Winkel geb. van Tarel, te Akkrum, een rib gebroken.
Mevrouw Faber-Reitsema, te Bolsward, beide polsen gebroken.
Mevrouw Weidema-Vosman, te Leeuwarden, been gebroken.
Olieslagers bleef ongedeerd. Zijn machine is echter onbruikbaar. De motor is ongeschonden.

't Publiek was langzamerhand weer wat van den schrik bekomen en Koning achtte het een geschikt oogenblik nu weer omhoog te gaan. Om 7.35, onder het spelen van het Wilhelmus maakte hij zich gereed voor een

nieuwe vlucht.

Maar dit kon de goedkeuring van een groot gedeelte van het publiek niet wegdragen. Het protesteerde heftig tegen deze wijze van doen. Maar de plaatselijke autoriteiten hadden toestemming tot het doorgaan der vliegdemonstraties gegeven en Koning was inmiddels reeds omhoog gegaan op verzoek van den voorz.van het comité. Hij maakte toen tot 7.43 een prachtige vlucht.

Het ongeluk, dat nu te Leeuwarden heeft plaats gehad, vertoont alle overeenkomst met dat, hetwelk te Parijs bij den aanvang van de Europeesche rondvlucht plaats greep. Alleen is het in zooverre ernstiger, dat hier de gewonde personen zich niet op het afgezette terrein, maar zich daarentegen op de voor het publiek bestemde ruimte bevonden, 't Doet opnieuw de vraag rijzen, of er niet meer maatregelen kunnen worden getroffen, die de veiligheid der toeschouwers meer verzekeren. Want al is het waar, dat het publiek uit eigen wil, als een gevolg van de belangstelling, die het in de vliegsport heeft, zich naar de vliegdemonstraties begeeft, er zal toch iets op moeten gevonden worden, dat ongelukken, als dit, niet meer kunnen voorkomen. Zij hangen het publiek telkens boven het hoofd. Parijs, Winschoten, Alkmaar en nu Leeuwarden weer zijn voorbeelden om dit te bewijzen.

---

Het N. v. h. N. geeft een eenigszins andere lezing van het ongeluk: De machine ging met kleine sprongen vooruit, maar niet de lucht in; er was blijkbaar geen stuur in, althans er scheen iets onklaar te zijn ; halfweg het terrein maakte zij ineens kort linksom, ging vooruit en kwam toen in een niet al te vluggen gang tusschen het op 2 à 3 rijen aanwezige publiek, dat achter het afzettouw was gezeten.

---

De toestand van de gewonden was hedenmiddag redelijk. Mevr. Winkel-Groothuis is nog niet buiten levensgevaar. Alle gewonden worden in het Diaconessenhuis verpleegd, behalve mevr. Weidema-Vosman, de echtgenoote van een hotelhouder. Olieslagers is zeer onder den indruk van het ongeluk.

---

Uit Heerenveen wordt gemeld, dat door het ongeluk te Leeuwarden het comité te Heerenveen heeft afgezien van de vliegweek in Aug.

Het Wien Neêrlands bloed, gecomponeerd door Johann Wilhelm Wilms (1772-1847) op een gedicht van Hendrik Tollens (1780-1856), was het officiële volkslied van het Verenigd Koninkrijk der Nederlanden tussen 1817 en 1832 en later van het Koninkrijk der Nederlanden tussen 1832 en 1932.
Meer informatie op: Wikipedia »
Beluisteren op YouTube »


Nieuwe Veendammer courant, 15 juli 1911


  Dit artikel is gekoppeld aan de verhaallijn(en): Sieb Koning, Émile Ladougne

  Publiek Domein, auteursrechtelijke termijn verstreken.


De courant, 15 juli 1911

SPORT EN WEDSTRIJDEN.

LUCHTVAART.
Het vliegongeluk te Leeuwarden.

In aansluiting met het telegrafisch bericht van gisteravond over het ernstig ongeluk op het vliegterrein te Leeuwarden, nog het volgende:

Nadat Koning een prachtvlucht had gemaakt van 8 minuten - ’t was toen ongeveer 5 uur - werd gewacht op een minder sterken wind. Het was een zware tocht voor Koning geweest. Boven de Harlingervaart was de machine 10 meter naar beneden gevallen, toen weer opwaarts geworpen en heen en weer geslingerd, totdat de aviateur goed en wel landde. Hem werd een krans aangeboden.

Om ruim 7 uur werden de machines van Olieslagers en van Bussel naar buiten gebracht. Koning verscheen ook weer op het terrein en maakte zich reisvaardig.

Van Bussel was de eerste, die de lucht inging, om 20 minuten na 7 uur.

Eenige minuten daarna commandeerde Olieslagers „contact!” Na een 60 meter van het terrein te hebben gehuppeld, scheen het alsof bij zou stijgen. Doch helaas!

Plotseling sloeg de machine links om en joeg in volle vaart in het publiek.

Gelukkig werd de machine als ’t ware een weinig tegengehouden door een van het vliegterrein gespannen touw, zoodat het vliegtuig op zij viel, anders was het nog verder op het publiek ingejaagd.

Zooals reeds gemeld, werden vier dames, mevr. Winkel-Groothuis, te Besoyen (N.-Brab.); mevr. dr. Winkel-van Parel, echtgenoote van den Rijkskeurmeester uit Akkrum; mevr. J. Faber-Reitsma, echtgenoote van een bakker uit Bolsward en mevr. Weidema-Vosman, echtgenoote van den hotelier Weidema, ernstig gewond; de eerste zelfs levensgevaarlijk. Licht gewond werden o.a. de heeren Spiekman en Zuidema, uit Groningen.

Vele personen hadden zich op den grond laten vallen - een tegenwoordigheid van geest in een ondeelbaar oogenblik! - zoodat dezen niet met de machine in aanraking waren gekomen.

Nauwelijks was het ongeluk gebeurd of een signaal werd geblazen, waarop de dienstdoende geneesheer, dr. Uffelie, zich naar het hospitaal spoedde. Dit ziekenhuis, waarheen de ongelukkigen door politie en burgers werden gedragen, was keurig ingericht.

Dr. Uffelie kreeg dadelijk assistentie van een 10-tal geneesheeren, die op het terrein waren, en voorts van de directrice van het ziekenhuis, pleegzusters, politieagenten en leden van de Vereeniging Eerste Hulp bij Ongelukken.

Bij mevrouw Winkel-Groothuis uit Besoyen werd een ernstige schedelbreuk geconstateerd; zij is levensgevaarlijk gewond. Mevr. Winkel had een rib gebroken; de beide armen van mevrouw Faber-Reitsma waren stuk geslagen, terwijl bij mevrouw Weidema-Vosman beenbreuk werd geconstateerd.

De eerste drie gewonden werden per auto naar het Diaconessenhuis vervoerd; de laatste naar haar woning.

Inmiddels was het terrein, waar de machine was neergekomen, door politie afgezet.

De machine was vernield, de aviateur ongedeerd.

Intusschen werd met vliegen doorgegaan, naar het comité mededeelde, in overleg met den plaatsvervangenden burgemeester, den heer Beucker Andreae, op order van den voorzitter van het vliegcomité, die zelf wethouder is.

Toen Van Bussel om 7 uur 29 was gedaald, ging Koning om 7.43 de lucht in, terwijl het Wilhelmus werd gespeeld. Dit lokte van een deel van het publiek een ernstig protest uit. Toen Koning om 7 uur 43 was gedaald, verbood de commissaris van politie, de heer A.P. Heg, het omhoog gaan met Cozic, waarmee de voorzitter van het vliegcomité zich niet kon vereenigen. Er is echter niet meer gevlogen.

Het publiek gedroeg zich voorbeeldig. Velen verlieten huilende de Wilhelminabaan; de personen, die op de baan bleven, verdrongen zich uit nieuwsgierigheid om het hospitaal, doch waren niet lastig, weer anderen juichten Koning levendig toe; ze hadden zeer zeker weinig vermoeden, dat zoo iets ernstigs was gebeurd.

Wat de oorzaak is van dit bloedige incident. De een gaf de schuld aan den motor, een tweede aan rukwinden. Doch het juiste is niet vast te stellen. Toen we eenigen tijd na het ongeluk hiernaar aan de deskundigen vroegen, kregen we een schouderophalen.

Olieslager zelf was te veel onder den indruk.

Gistermiddag seinde onze correspondent te Leeuwarden:

De toestand der gewonden, opgenomen in het Diaconessenhuis, was hedenmiddag iets beter. De toestand van mevr. Winkel, uit Besoyen, blijft zorgelijk. Mevr. Weidema heeft vermoedelijk een enkel gebroken.

Met de vliegdemonstraties wordt voortgegaan.

Nader seint onze correspondent te Leeuwarden:

Naar aanleiding van de mededeeling van het vliegcomité, alsof zou zijn doorgegaan met het vliegen in overleg met den locoburgemeester, op order van den voorzitter van het comité, die wethouder is, deelt de locoburgemeester ons mede, dat hij, wijl volgens het comité geen ongelukken waren gebeurd, in overweging heeft gegeven eenmaal nog te vliegen. In deze overweging lag opgesloten, dat het comité in overleg zou treden met den commissaris van politie, die de leiding heeft, hetgeen het comité bekend was.

Als oorzaak van het ongeluk gaf Olieslagers ons op, dat een windruk onder den rechtervleugel was gekomen, tengevolge waarvan de machine naar links was omgeslagen. Op dat oogenblik had hij den motor stop gezet. De vlieger, die ongedeerd bleef, was even bewusteloos geweest en hoopt, zoodra het vliegtuig is gerepareerd, weer te demonstreeren.

Vliegweek te Heerenveen.

Door het ongeluk te Leeuwarden heeft het Comité te Heerenveen afgezien van het houden van een vliegweek in Augustus.

De piloot van het ongeluksvliegtuig was Max Olieslagers, broer van Jan.


De courant, 15 juli 1911


  Dit artikel is gekoppeld aan de verhaallijn(en): Sieb Koning, Jan Olieslagers

  Publiek Domein, auteursrechtelijke termijn verstreken.


Provinciale Drentsche en Asser courant, 18 juli 1911

VRIES. 17 Juli.

Hedenavond te half negen is de „Veendam I," de eendekker van den toekomstigen aviateur Reinders op het vliegterrein aangekomen en broederlijk naast de „Helpman I" in de hangar geplaatst. De heer Reinders zelf neemt morgen afscheid van de landweer en hoopt daarna overmorgen zijn domicilie naar 't vliegkamp over te brengen, ten einde zoo spoedig doenlijk over 't zelfde terrein, waarover hij in vroeger jaren als milicien van 't garnizoen te Assen van tijd tot tijd mocht „tippelen," in de volgende dagen te rollen, tot hij in staat is er uit de hoogte op neer te zien en met de omgeving in vogelvlucht te aanschouwen. Daar heden ook de „Helpman I" weer volledig is klaar gekomen, kan de heer Hubert Hagens zijn oefeningen in hoogere sferen hervatten, zoodra het weer gunstiger wordt. Ook de restaurateur Hofkamp hoopt nog deze week zijn consumptietent gereed te krijgen en alsdan 't benoodigd verlof te bekomen, om 't publiek te ontvangen. Alles te zamen genomen gaat het kamp dus een tijd van meerdere levendigheid en nieuwe aantrekkelijkheid tegemoet. Mocht de bekende aviateur Sieb Koning met zijn biplane hier neerstrijken, dan zal dat zeker door de bezoekers van het terrein niet onaangenaam worden bevonden terwijl voor dat vliegtuig in de hangar gastvrij een plaats zal worden ingeruimd.


Provinciale Drentsche en Asser courant, 18 juli 1911


  Dit artikel is gekoppeld aan de verhaallijn(en): Helpman I, Veendam I, Hubert Hagens, Goupy, Willem Reinders, Sieb Koning, Albert Hofkamp, Vliegveld Ubbena

  Publiek Domein, auteursrechtelijke termijn verstreken.


Nieuwsblad van het Noorden, 18 juli 1911

Als 't weer zich goed houdt en de wind nog wat gaat liggen, vliegt Sieb Koning van avond van Leeuwarden naar Helpman. Het zal nog tijdig namens het comité, dat zich uit enkele leden van het Vliegcomité te Helpman gevormd heeft, in de stad worden bekend gemaakt wanneer Koning denkt te vertrekken. En op het vliegterrein zal men door het sein van twee schoten kunnen hooren wanneer hij in Leeuwarden is opgestegen. De draadheining rondom het terrein wordt nog verhoogd en de hangar is al klaar.

Koning, die eerst langs den spoorlijn dacht te vliegen, heeft het bij nader inzien verstandiger geacht om meer in rechte lijn te gaan en zal dus ongeveer over het Bergumer meer, 't Leekster meer en de Paterswoldsche plassen koersen.


Nieuwsblad van het Noorden, 18 juli 1911


  Dit artikel is gekoppeld aan de verhaallijn(en): Sieb Koning

  Publiek Domein, auteursrechtelijke termijn verstreken.


Laad meer