Nieuwsblad van het Noorden, 17 maart 1911

De Vliegmachine „Helpman.”

Onze lezers zullen zich herinneren, dat we omstreeks Kerstmis eene mededeeling opnamen omtrent de plannen van de heeren Hubert Hagens en Emile de Schepper te Helpman betreffende het bouwen van een vliegtuig. Die plannen zijn met bekwamen spoed ten uitvoer gelegd en zoo zijn we thans in staat om een meer gedetailleerde beschrijving te geven van het kunstwerk, dat deze beide jongelui met noesten vlijt hebben gebouwd. Heden hadden zij de vertegenwoordigers der plaatselijke bladen uitgenoodigd om hun werk te komen zien. Laten we al dadelijk mogen zeggen dat zien in dit geval bewonderen is geworden. Want met de uiterste zorgvuldigheid is elk onderdeel afgewerkt. Metaal en hout is tot een geheel gemaakt, dat de critiek van elk vakkundige tart en waarvan ieder, die het ziet, in de loffelijkste bewoordingen spreekt. Geheel klaar is het nog niet. De motor, hoewel reeds aanwezig, is er nog niet in geplaatst. Ook de schroef moet nog worden gemaakt en de vleugels en staart moeten nog worden bekleed, maar het geraamte met de vleugels en de stuurinrichtingen zijn af.

Het is een eenvlakker en heeft dus een eleganter vorm dan de biplans. De hangar of loods, waarin het gemaakt is, staat in den tuin van de biljartfabriek „Het Noorden" en is ook door beide toekomstige aviateurs gebouwd. Het vliegtuig heeft een lengte van 9 Meter, het „lichaam" is driehoekig van vorm en gebouwd van esschen- en grenen hout, versterkt met staaldraden, die door een vernuftig samenstel van bouten en schroeven kunnen worden gespannen. Het is zeer licht en toen verbazend stabiel gebouwd.

Voorin wordt de motor geplaatst. Deze motor is volgens de aanwijzing van den heer Hagens zelf, die eenige jaren in de fabriek van den heer Anzani te Parijs als meesterknecht werkzaam was, aldaar gebouwd. Het is er een van vijf cilinders. Het gewicht is slechts 76 kilo en het vermogen vijftig paardenkracht. De verhouding is ongemeen gunstig en doet groote resultaten verwachten.
Voor den motor wordt de schroef geplaatst. Deze schroef wordt in de werkplaatsen van de biljartfabriek ook door de beide heeren zelf gemaakt, zij wordt 2 M, 40 cM. lang, met twee bladen en zal, door den motor in beweging gebracht, 1200 à 1400 omwentelingen in de minuut doen.

De beide vleugels hebben den vorm van een gerekt trapezium, zijn elk 5 Meter lang en 1.50 M. á 2.20 M. breed. Ze zijn gebogen; de voorkant is iets dikker dan de achterkant en de grondstof is hout. Het raamwerk moet nog worden overtrokken. De draagvlakken zijn samen 18M2 groot.

De staart, het voornaamste deel der stuurinrichting, wijkt geheel af in samenstelling van wat we bij andere dergelijke machines zagen. Noch in 't hoogte-, noch in het zijstuur zijn scharnieren. Alles is plooibaar en nadert dus in samenstelling den vogelstaart. Deze constructie is waarlijk zeer ingenieus gevonden. Het geheele toestel rust op twee wieltjes, die in sterke gummiveeren hangen, welke den schok bij 't neerdalen breken. Als verdere schokbrekers vindt men er nog een paar sterke schaatsen onder, die tevens als rem bij het neerdalen dienst zullen doen.

De stuurinrichting bestaat uit een eenvoudigen handle, waarmee een soort van klok in alle richtingen kan worden bewogen. Met deze handle kan de aviateur alle vereischte bewegingen uitvoeren, sturen, dalen, rijzen, den motor regeeren, de versnelling of vertraging regelen, kortom alles, zoodat hij alleen op dit eene zijn aandacht kan concentreeren. Het stoeltje, waarin hij plaats neemt, hangt in een stel van draden, ook al in onderscheiding van andere vliegtuigen.

Het metaal bij de vervaardiging van het toestel gebezigd is: staal, koper, aluminium en magnalium. Vooral het laatste heeft kostelijke eigenschappen: 't is licht, roest niet en laat zich buigen en plooien en trekken zonder te breken of te scheuren. Voor al de stalen banden, waarmee het toestel in verband wordt gehouden, is pianosnaar gebruikt. Elke vleugel is bevestigd door zes van die banden. En bovendien zijn er nog stalen kabels voor de bewegende deelen.

Het benzinereservoir zal 60 liter benzine kunnen bevatten. De motor verbruikt per uur 15 liter benzine en 4 liter olie.

Het gehele toestel zal met motor en al ongeveer 200 kilo wegen, Hoe groot de kosten zullen zijn is nog niet te zeggen, de motor alleen kost 7000 francs. De tekening hierboven spreekt voor zich zelf. Zij is genomen van achteren om den bouw van den staart goed te doen uitkomen.

Binnen enkele weken hopen, de heeren hun toestel geheel klaar afgewerkt te hebben. Zij zullen het dan vermoedelijk een paar dagen in een localiteit hier ter stede exposeeren en dan er mee gaan naar een der vliegvelden in het zuiden van ons land om daar een brevet te halen. Eerst de heer Hagens, die in Frankrijk al gevlogen heeft en met de techniek ook als oud-mechaniciën van Olieslagers reeds volkomen vertrouwd is, en dan ook de heer De Schepper Jr.

Op een samenkomst van het Helper vliegcomité ter bezichtiging van het toestel is het onder bijval van allen „Helpman" gedoopt; we mogen dus verwachten, dat we de makers er ook nog eens mee in de lucht zullen zien op een der vliegdemonstraties, welke het bekende comité bezig is te organiseren. Dit is in elk geval iets om op te roemen, dat we hier in onze naaste omgeving onder den rook der stad een zoo moderne industrie bezitten, uitgeoefend door twee zulke handige en bekwame werkers als de heeren Hubert Hagens en Emile de Schepper.

We mogen deze beschrijving niet eindigen zonder met een enkel woord de vriendelijke ontvangst, die ons heden bij het bezichtigen ten deel viel te memoreeren.


Nieuwsblad van het Noorden, 17 maart 1911


  Dit artikel is gekoppeld aan de verhaallijn(en): Helpman I, Emile de Schepper, Hubert Hagens, Vliegveld Ubbena

  Publiek Domein, auteursrechtelijke termijn verstreken.


Algemeen Handelsblad, 18 maart 1911

SPORT EN WEDSTRIJDEN.
Vliegen.

Een nieuwe vliegmachine. De vroegere monteur van Jan Olieslagers, Hagenus, die sedert enige maanden in vereeniging met Emile de Schepper, den zoon van den bekenden biljartfabrikant te Helpman, bezig was aan den bouw van een vliegmachine, is bijna met zijn werk gereed. Over een maand denkt hij er mee naar Ede of Soesterberg te gaan, waar hij met zijn compagnon vliegtochten denkt te ondernemen. Met de vliegweek in Helpman, die 24 Juni begint, zal hij daar weer terugkomen. Het toestelstel, een eendekker, weegt ongeveer 200 KG., heeft een breedte van 10 meter 80 en een lengte van 9 meter. De motor weegt 76 kilo en heeft 50 paardekrachten, bezit 5 cylinders en doet 1200-1400 slagen in de minuut. Hij is geplaatst voor aan het toestel. Het mechanisme om te sturen werkt kemakkelijk. De staart is geheel ingericht als een vogelstaart en kon op en neer worden bewogen. Het roer is zoodanig gemaakt, dat het bij sterken winddruk slecht zeer geleidelijk heen en weer bewogen wordt. De vleugels loopen naar de einde toe af. De staart is driehoekig ; de schaats onder de staart is van Spaansch riet vervaardigd. De benzine- en oliereservoirs kunnen een voorraad bevatten, die den aviateur in staat stelt 4 uur achtereen te vliegen.

Als het toestel voldoet, waaraan de vervaardiger niet twijfelt, dan zal hij een nieuw toestel bouwen, waarin plaats voor een of meer passagiers is.

De vermelde "Hagenus" is Hubert Hagens.


Algemeen Handelsblad, 18 maart 1911


  Dit artikel is gekoppeld aan de verhaallijn(en): Helpman I, Emile de Schepper, Hubert Hagens, Vliegveld Ubbena

  Publiek Domein, auteursrechtelijke termijn verstreken.


Leeuwarder courant, 20 maart 1911

[...]

De Antwerpenaar Hubert Hagens, een van de vroegere monteurs van Jan Olieslagers, heeft te Helpman bij Groningen een door hem uitgedachte vliegmachine gemaakt, die over een maand gereed zal zijn. Hagens wil er dan te Ede een vliegbrevet mee behalen. Het is een eendekker met een 5 cylinder-motor. Het vliegtuig zal 76 K.G. wegen en een vermogen hebben van 50 P.K.


Leeuwarder courant, 20 maart 1911


  Dit artikel is gekoppeld aan de verhaallijn(en): Helpman I, Hubert Hagens, Vliegveld Ubbena, Jan Olieslagers

  Publiek Domein, auteursrechtelijke termijn verstreken.


Nieuwe Veendammer courant, 21 maart 1911

De Antwerpenaar Hubert Hagens heeft te Helpman, bij Groningen, een door hem uitgedachte vliegmachine gemaakt, die over een maand gereed zal zijn. Hagens wil er dan te Ede een vliegbrevet mee behalen. Het is een eendekker met een 5-cylinder-motor. Het vliegtuig zal 76 k.g. wegen en een vermogen hebben van 50 p.k.


Nieuwe Veendammer courant, 21 maart 1911


  Dit artikel is gekoppeld aan de verhaallijn(en): Helpman I, Hubert Hagens, Vliegveld Ubbena

  Publiek Domein, auteursrechtelijke termijn verstreken.


Eigen Haard, 6 mei 1911

De vliegmachine „Helpman” (een nieuw type ééndekker)

Beschreven en gekiekt door A. J. V.

Ons dorpje wordt bekend en, wie weet, ééns wereldvermaard. Elk Hollander weet, dat Groningen ergens heel in het Noorden van ons lang ligt, daar, waar geen land meer achter is; maar slechts weinigen weten, dat het oude gehuchtje Helpen 1) in de Gemeente Haren, grenzende aan de Gemeente Groningen en op 10 minuten gaans afstand van de stad van dien naam, voor 'n luttel aantal jaren uit enkele huizen bestaande, binnen afzienbaren tijde de belangrijke voorstad van de Noordelijke Academie stad zal zijn. Deze, zoo goed als menige andere Hollandsche stad, neemt voortdurend in welvaart en dus in bevolking toe, met gevolg, dat zij hare oude wallen reeds lang heeft overschreden en thans hare uiterste, ofschoon vervallen, verdedigingsliniën - op hoogst solide wijze - te buiten gaat. Geen wonder, dat de hooger liggende Zuidzijde, de Hondsrug, een groot deel van den bevolkingsaanwas tot zich trekt. Daarom dan ook is Helpman in de laatste tien jaren enorm uitgebreid en groeit nog steeds aan, dank zij o.a. den aanleg van de moderne electrische trams, die een bezoeker in weinige minuten van het station Groningen tot de grens van het dorp brengen.

1) Op oude kaarten vindt men den naam Helpen. De echte Groningers spreken hem dan ook zoo uit, doch slikken volgens spraakgebruik de uitgang in. De veronderstelling is dus niet gewaagd, dat de zucht tot civilisatie de en in man heeft verandert.

En vraagt ge, geachte lezer, wat een bezoeker in…

[...]

Artikel uit "Van Week tot Week", een wekelijk bijvoegsel bij het blad „Eigen Haard” - nummer 18, geschreven en foto's door A.J. Valewink (vermoedelijk een pseudoniem).


Eigen Haard, 6 mei 1911


  Dit artikel is gekoppeld aan de verhaallijn(en): Helpman I, Emile de Schepper, Hubert Hagens, Vliegveld Ubbena

  Auteursrecht bij uitgever of schrijver, alleen citaat opgenomen.


Laad meer